13 Eyl 2009 SQL’ce - LINQ’ce Bölüm 1 Kategori: .NET Framework Etiketler: C# 3.0C#LINQ 3 Yorum Merhaba arkadaşlar, bu makalemiz de LINQ mimarisinden bahsedip, SQL içerisinde kullandığımız sorguların LINQ’te nasıl yapıldığını inceleyeceğiz.LINQ hayatımıza girdiğinde SQL’de kullandığımız bir sorguyu LINQ ile nasıl yazarız sorusunu hemen hemen herkes kendisine sormuştur. Bu makelemiz de SQL ile yazdığımız sorguları LINQ ile yazarak bu soruya cevap vermiş olacağız J Kısaca LINQ (Language Integrated Query)LINQ (Language Integrated Query), .NET nesnelerini aynen SQL Server’da veritabanını sorguladığımız şekilde (select, where, join, aggregate işlemleri vb) sorgulamamıza sağlayan mimaridir. LINQ sorgularının kolay bir syntax ile yazılabilmesi için C# diline bir takım yenilikler getirildi. Bu yenilikler extension metod, lambda operatörü, anonim tip, var anahtar sözcüğüdür. LINQ mimarisi denildiğinde aklımıza System.Core.dll assembly’si gelmelidir. LINQ sorgularında kullanılan extension metotlar System.Core.dll assembly'si altında System.Linq namespace'i altında bulunur. Dolayısıyla bir projede LINQ sorgularını yazabilmek için, System.Core.dll'inin referans edilmesi ve using bloğunda System.Linq namespace'nin tanımlı olması gerekir.Makale de kullanmak üzere hem SQL’de kullanmak için Ürün tablosu oluşturalım. Aynı sorguları LINQ’te yazabilmemiz içinde Ürün nesnesi oluşturalım. SQL Server’da oluşturduğumuz tablo ve alanları aşağıdaki gibi olacak.Şimdi de aynı özellikte bir ürün nesnesi oluşturalım. Aynı zamanda geriye ürün koleksiyonu döndürecek bir metot oluşturarak içerisine bazı ürünler girelim. Metodumuzu statik yaparak Urun nesnesinin nesne örneğini almamıza gerek kalmadan metodu kullanabileceğiz.Seçme ve Sıralama İşlemleri Bir veri kümesi içerisinde tüm alanların listelerken SQL de ilk olarak Select ifadesini belirtip from ifadesinden sonra listelenecek olan tablo adını yazıyoruz. LINQ’teki farka bakacak olursak From’un başta olup Select ifadesinin sonda olmasıdır. SQL LINQ select * from Urunler from u in Urun.Urunler() select u;Kayıtlar içerisindeki belli alanların görüntülenmesi, SQL’de Select ifadesinden sonra görüntülemek istediğimiz alanları yazıyoruz. LINQ’te de aynı şekilde select ifadesinden sonra yazıyoruz. SQL LINQ select UrunID, UrunAdi, Fiyat from Urunler from u in Urun.Urunler() select new { u.UrunID, u.UrunAdi, u.Fiyat };Not: LINQ ile belirli alanları görüntülemek istediğimiz de new diyerek aslında yeni bir anonim tip oluşturuyoruz. IL Tarafına bakacak olursak bunu görebiliriz.Bir ifadeyi belli bir alana göre sıralamak istiyorsak SQL’de Order by ifadesinden sonra sıralamak istediğimiz alan yada alanları yazdıktan sonra A-Z’ye sıralamak için ASC, Z-A’ye sıralamak içinde DESC anahtar kelimesini kullanıyoruz. LINQ’te de durum aynı orderby ifadesini kullandıktan sonra sıralanacak alan belirtiliyor fakat sıralama işlemi select ifadesinden önce yapılıyor. SQL LINQ select * Fiyat from Urunler order by UrunAdi ASC yada DESC from u in Urun.Urunler() orderby u.UrunAdi ascending yada descendingselect u;SQL’de bir tablo içerisinde top fonksiyonunu kullanıyoruz. LINQ’te de Take isimli bir metot var ve bu metodu kullanarak istediğimiz kadar kaydı alabiliyoruz. SQL LINQ select top 5* Fiyat from Urunler (from u in Urun.Urunler() select u).Take(5);SQL’de bir alandaki kayıtların tekrar etmesini engellemek için Distinct’i kullanıyoruz. LINQ’te de bunu yapan distinct metodu var. SQL LINQ select distinct UrunAdi from Urunler (from u in Urun.Urunler() select new { UrunAdi = u.UrunAdi }).Distinct();SQL’de iki tabloyu birleştirmek için Union’u kullanıyoruz. LINQ’te de durum aynı. İki nesneyi birleştirerek tek bir kümede birleştirmek için union’u kullanıyoruz. SQL LINQ Select * from Tablo1 unionSelect * from Tablo2 (from u in nesne1 select u).Union(nesne2);Filtreleme İşlemleriSQL’de filtreleme yapmak istediğimiz de Select ifadesini yazdıktan sonra Where anahtar kelimesini ve sonra filtrelenecek ifadeyi yazıyoruz. Durum LINQ içinde aynı fakat where ifadesi From ve Select’in arasına giriyor. SQL LINQ select * fiyat from Urunler where Fiyat>5 from u in Urun.Urunler() where u.Fiyat>5select u;Operatör kullanımı SQL’e göre biraz değişik ama amaç aynı. C#’da kullandığımız operatörleri (&&, ||, !, ==) aynen kullanıyoruz. Aşağıdaki örnekte Fiyat’ı beşten büyük ve Durumu true olan ürünleri filtreleyecek. SQL LINQ select * fiyat from Urunler where Fiyat>5 and Durumu = 1 from u in Urun.Urunler() where u.Fiyat>5 && u.Durumu == trueselect u;Aşağıdaki örnekte ise fiyarı’ beşten büyük olan yada stoğu onun üzerinde olan tüm ürünleri filtreleyecek. SQL LINQ select * fiyat from Urunler where Fiyat>5 or Stok >10 from u in Urun.Urunler() where u.Fiyat>5 || u.Stok>10select u;SQL’de arama yaparken Like anahtar kelimesini kullanıyoruz. LINQ tarafında da bunu yapabiliyoruz. Örneğin A ile görüntülemek istediğimiz de SQL’de like’ı kullanırken LINQ tarafında StartWith’i kullanıyoruz. Benzer şekil de A ile bitenleri bulmak için de LINQ tarafında EndsWith’i kullanıyoruz. İçinde A geçenleri bulmak içinde Contains metodunu kullanıyoruz. SQL LINQ select * fiyat from Urunler where UrunAdi Like ‘A%’select * fiyat from Urunler where UrunAdi Like ‘%A’select * fiyat from Urunler where UrunAdi Like ‘%A%’ from u in Urun.Urunler() where u.UrunAdi.StartsWith(“A”)select u;from u in Urun.Urunler() where u.UrunAdi.EndsWith(“A”)select u;from u in Urun.Urunler() where u.UrunAdi.Contains(“A”)select u;Gruplama FonksiyonlarıSQL’de kullandığımız gruplama fonksiyonlarını(Count, Sum, Avg, Max, Min) LINQ’te de kullanabiliyoruz. Toplam kayıt sayısını almak için SQL’de ve LINQ’te count’u kullanıyoruz. Aşağıdaki örnekte ürün’lerin sayısını aldık. SQL LINQ select count(*) fiyat from Urunler (from u in Urun.Urunler() select u).Count(); Bir alanın toplamını almak için SQL’de ve LINQ’te Count’u kullanıyoruz. Aşağıdaki örnekte de toplam stok adedini aldık. SQL LINQ select sum(Stok) fiyat from Urunler (from u in Urun.Urunler() select u).Sum(u=> u.Stok);Bir alanın ortalama değerini almak için SQL’de AVG fonksiyonunu kullanırken LINQ’te Average metodunu kullanıyoruz. SQL LINQ select avg(Stok) fiyat from Urunler (from u in Urun.Urunler() select u). Average (u=> u.Stok);Bir alanın en büyük değerini almak için SQL ve LINQ’te max’ı kullanıyoruz. SQL LINQ select max(Stok) fiyat from Urunler (from u in Urun.Urunler() select u).Max(u=> u.Stok);Bir alanın en küçük değerini almak için SQL ve LINQ’te min’i kullanıyoruz. SQL LINQ select min(Stok) fiyat from Urunler (from u in Urun.Urunler() select u).Min(u=> u.Stok);Bu makalenin de sonuna geldik ikinci makale de görüşmek üzere. LINQ ile kalın ;)Sem GÖKSU www.semgoksu.com| www.yazilimgunlugu.comsem.goksu@yazilimgunlugu.comKaynaklarmsdn.com
11 Eyl 2009 ASP.NET 4.0 ile URL Routing Kategori: ASP.NET Etiketler: ASP.NET MVCASP.NET 4.0ASP.NET 18 Yorum Merhaba arkadaşlar, bu makalemizde ASP.NET 4.0 Yeniliklerinden URL Routing’i (Url Yönlendirme) ve URL Routing için kullanacağımız Route, RouteTable ve PageRouteHanlder gibi kavramları inceleyeceğiz.Web uygulamarında kullanıcıların yapmış olduğu işlemlerde parametre aktarımı bazı durumlarda QueryString ile (URL’den) yapılmaktadır. Bu durumda adres çubuğunda oluşan link çok uzun ve okunamaz hale geliyor. Bu kullanıcı açısından görüntü kirliliği yaratıyor, arama motorları tarafından indexlenme ihtimalini azaltıyor ve geliştirici açısından parametrelerin okunması ve takip edilmesi zorlaştırıyor. Örneğin; http://semgoksu.com/search.aspx?Kategori=ASP.NET&Tarih=15122009&Baslik=URLRoutingASP.NET 4.0 ile birlikte URL Routing’i kullanarak bu sorunu ortadan kaldırabiliyoruz. Bu sayede hem oluşan link daha kısa ve anlamlı oluyor, hemde URL içerisindeki klasör yapısına sayfa ile ilgili keywordleri koyarak arama motorlarının daha kolay indexlemesini ve bu sayede sayfalarımızın daha üst sıralarda çıkması sağlayarak büyük bir avantaj sağlamış oluyoruz. Yukarıda vermiş örneği ASP.NET 4.0 URL Routing’i kullanarak aşağıdaki gibi yapabiliriz.http://semgoksu.com/Arama/ASP.NET/15122009/URLRoutingURL Routing ilk olarak MVC ile birlikte geldi ve artık ASP.NET 4.0 ile birlikte URL Yönlendirme işlemi yapabilmemiz için her şey hazır durumda. Visual Studio 2010’u kullanarak yeni bir ASP.NET uygulaması oluşturalım ve konuyu örneklendirelim. Uygulamayı oluşturduktan sonra web uygulamamıza yeni bir Global.asax dosyası ekleyelim. Globax.asax dosyası içerisinde bulunan Application_Start methodu içerisinde URL yönlendirme işlemini yapacağız. Bunun için ihtiyacımız olan ilk şey RouteTable. Bu sınıf farklı formatlardaki url yönlendirmelerini(Route’ları) saklayacak olan Route koleksiyonudur. İki parametre alır; Route’un adı ve Route nesnesi. Route nesnesi de URL’in gösterileceği formatı belirtmek için kullanılır. Uygulamaya gelen istekler Route’un formatına uygunsa PageRouteHandler’ın belirttiği path’e yönlenir. PageRouteHandler sınıfı yönlendirilecek olan fiziksel dosyayı Constructor’da(Yapıcı metot) parametre olarak alır. Sonuç olarak sayfaya yapılan request’lar RouteTable’daki Route’lardan birine uygun formattaysa PageRouteHandler’in işaret ettiği sayfaya yönlenir. URL bizim belirttiğimiz formatta görüntülenirken arka tarafta ilgili fiziksel dosya üzerinde işlem yapılır. İlk olarak ana sayfamızdan(Default.aspx) detay sayfaya (detay.aspx) sayfasına bir yönlendirme işlemi yapalım. Detay sayfasına bir de parametre gönderelim ve bu parametreyi detay sayfada yakalayarak ekran da görüntüleyelim. [Global.asax]<%@ Application Language="C#" %><%@ Import Namespace="System.Web.Routing" %><script runat="server"> void Application_Start(object sender, EventArgs e) { RouteTable.Routes.Add("Detay", new Route("Detay/{Parametre}", new PageRouteHandler("~/Detay.aspx"))); } </script>Appplication_Start metodu içerisinde sayfamıza gelecek olan url formatını Klasor/{Parametre} şeklinde belirttik. ({Parametre} yerine istediğimiz bir değeri gönderebileceğiz) Bu formatta gelen bütün istekler detay.aspx sayfasını gösterecek. [Default.aspx]<asp:HyperLink ID="link" runat="server" NavigateUrl='<%$ RouteUrl:RouteName=Detay, Parametre=Sayfa1 %>'>Detaya Git</asp:HyperLink>Ana sayfaya bir HyperLink nesnesi ekledik. HyperLink içerisinde ilk olarak sayfamızın gideceği Route’u ve o Route’a göndereceğimiz Parametreyi bildirdik. Oluşacak olan format şu şekilde olacak. NavigatetUrl içerisinde kullanılan RouteUrl’i kod tarafında kullanamıyoruz.http://localhost:50751/Detay/Sayfa1Şimdi Detay.aspx sayfaya gidelim ve gönderdiğimiz parametreyi yakalayalım. Route içerisinde gönderdiğimiz bütün parametreler RouteData içerisinde yer alır. Göndermiş olduğumuz parametreye erişmek için RouteData.Values[“Parametre”] yada RouteData:Name şeklinde kullanırız.[Detay.aspx.cs]protected void Page_Load(object sender, EventArgs e){ if (RouteData.Values["Parametre"]!=null) { Response.Write(RouteData.Values["Parametre"].ToString()); }}Sayfayı çalıştırdığımız da URL istediğimiz şekilde gitmiş ve Detay.aspx sayfasına göndermiş olduğumuz parametreyi’de ekranda görüntüledik.Şimdi farklı bir örnek yapalım ve birden fazla parametreyi nasıl göndeririz ona bakalım. Bu örnekte SQL Server 2005’te yer alan örnek veritabanlarından AdventureWorks’u kullanarak Kategorileri ilk ekran da listeyelim. Kullanıcı ilgili kategoriye tıkladığında farklı bir sayfa da ilgili ürünler listelensin. Sayfaya göndereceğimiz URL formatını da istediğimiz gibi değiştirelim. Bunun için global.asax dosyamızı düzenleyelim. Route içerisinde format istediğimiz gibi düzenleyebiliriz. KategoriID ve KategoriAdi parametrelerini istediğimiz değerleri verebileceğiz.[Global.asax]<%@Application Language="C#" %><%@ Import Namespace="System.Web.Routing" %><script runat="server"> void Application_Start(object sender, EventArgs e) { RouteTable.Routes.Add("Kategoriler", new Route("Katgoriler/{KategoriAdi}/{KategoriID}", new PageRouteHandler("~/Detay.aspx"))); } </script>Sayfamıza bir Repeater ekleyelim. Burada Kategorileri listeleyeceğiz. Veritabanındaki verilere erişmek için projemize bir adet LINQ to SQL Classes Dosyası ekleyelim. İsim olarak AdventureWorks diyelim. Kullanacağımız ProductSubCategory ve Product tablolarını’da dosyamıza alalım. Şimdi kategorilerimizi listeleyek olan HTML kodunu yazalım. Sayfaya Repeater, içerisinede bir HyperLink ekliyoruz.[Default.aspx]<asp:Repeater ID="rptKategoriler" runat="server" OnItemDataBound="rptKategoriler_ItemDataBound"> <ItemTemplate> <asp:HyperLink ID="hlKategori" runat="server"> </asp:HyperLink><br /> </ItemTemplate></asp:Repeater>Şimdide veritabanından verileri LINQ to SQL ile çekelim ve Repeater’a bağlayalım. ItemDataBound eventin’de HyperLink nesnesini yakalayıp kontrolün Text ve NavigateUrl özelliğini datadan gelen değer ile dolduracağız. [Default.aspx.cs]AdventureWorksDataContext db = new AdventureWorksDataContext();protected void Page_Load(object sender, EventArgs e){ rptKategoriler.DataSource = (from k in db.ProductSubcategories select k).Take(10); // 10 kayıt alalım rptKategoriler.DataBind(); }protected void rptKategoriler_ItemDataBound(object sender, RepeaterItemEventArgs e){ if (e.Item.ItemType == ListItemType.Item|| e.Item.ItemType == ListItemType.AlternatingItem ) { HyperLink hl = e.Item.FindControl("hlKategori") as HyperLink; hl.Text = DataBinder.Eval(e.Item.DataItem, "Name").ToString(); RouteValueDictionary parameters = new RouteValueDictionary() { { "KategoriID", DataBinder.Eval(e.Item.DataItem, "ProductSubCategoryID").ToString() }, { "KategoriAdi",DataBinder.Eval(e.Item.DataItem, "Name").ToString() } }; // Route’un alacağı parametreler’i dinamik olarak dolduruyoruz VirtualPathData path = RouteTable.Routes.GetVirtualPath(null,"Kategoriler", parameters); hl.NavigateUrl = path.VirtualPath; // Oluşan Route’un pathini hyperlinke atadık. }}Kategorilerin listeleneceği sayfayı hazırladık. Şimdi de gidip detay sayfada görüntülenecek olan ürünler için gerekli sayfayı hazırlayalım. İlk olarak HTML’e bir Repeater ekleyelim ve içine bir label atalım. Text özelliğinde de ürün’ün adını görüntüleyelim.[Detay.aspx]<asp:Repeater ID="rptUrunler" runat="server"> <ItemTemplate> <asp:Label ID="lblUrunAdi" runat="server" Text=<%# Eval("Name") %>> </asp:Label><br /> </ItemTemplate></asp:Repeater>Veriyi LINQ to SQL ile çekerek Repeater’a bağlayalım. Diğer sayfadan gelen KategoriID parametresinide almayı unutmuyoruz. Ürünler gelen KategoriID parametresine göre listelenecek.[Detay.aspx.cs]AdventureWorksDataContext db = new AdventureWorksDataContext();protected void Page_Load(object sender, EventArgs e){ if (RouteData.Values["KategoriID"]!=null) { int UrunID = Convert.ToInt32(RouteData.Values["KategoriID"]); UrunleriGetir(UrunID); } }private void UrunleriGetir(int KategoriID){ rptUrunler.DataSource = from u in db.Products where u.ProductSubcategoryID == KategoriID select u; rptUrunler.DataBind();}Şimdi sayfayı çalıştıralım ve sonuca bakalım,Kategorilerden birine tıklayalım.İşte bu kadar JBu makalenin de sonuna geldik başka bir makale de görüşmek üzere. ASP.NET ile kalın ;)Sem GÖKSU www.semgoksu.com| www.yazilimgunlugu.comsem.goksu@yazilimgunlugu.comKaynaklarmsdn.com
08 Ağu 2009 CHIP Online Ekran koruyucusu hazır! Kategori: Yazılım Etiketler: WPF 4 Yorum Yapım aşamasında Cenk Hoca ile birlikte çok uğraş verdik ama sanırım buna değdi. Yeni ekran koruyunuz tasarlandı, hazırlandı, tamamlandı ve artık kullanıma hazır! Ekran koruyucu da Chip dergisinin en güncel haberlerini bulabileceksiniz. Bu özellik online ve offline olarakta çalışabiliyor. Ekran koruyucunun bir diğer özelliği ve en göze çarpanıda WPF ile hazırlanmış olması :) Ekran koruyucuyu ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve indirmek için aşağıdaki linki kullanabilirsiniz. http://download.chip.eu/tr/CHIP-Online-Ekran-Koruyucusu_5768395.html
13 Tem 2009 Silverlight 3.0 Yayınlandı Kategori: Yazılım Etiketler: SilverlightSilverlight 3 0 Yorum Uzun zamandır beklenen Silverlight 3.0 beta sürümüne son vererek yayınlandı. Şimdilik detaylar için,http://www.silverlight.net/getstarted Adresini inceleyebilirsiniz. Yakın zaman da Silverlight 3.0 ile ilgili makalelerimi yayınlıyor olacağım.
13 Tem 2009 Mustafa Kemal Atatürk - Çocukluk ve gençlik yılları (1881 - 1905) Kategori: Atatürk Etiketler: Vatan&Millet 2 Yorum Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında Selanik, Koca Kasım Paşa Mahallesi, Islahhane Caddesi (Bugünkü Apostolu Pavlu Caddesi No: 75, Aya Dimitriya Mahallesi, Selanik, Yunanistan)'nde bugün müze olan 3 katlı ve 3 odalı ve pembe boyalı evde doğdu. 1839'da Kocacık'ta doğduğu sanılan babası Ali Rıza Efendi aslen Manastır'a bağlı Debre-i Bâlâ (Yukarı Debre)'dandır. Milis subaylığı, evkaf kâtipliği ve kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım'la evlendi. Bu çiftin Fatma (1872-1875), Ahmet (1874-1883), Ömer (1875-1883), Mustafa (Kemal Atatürk) (1881-1938), Makbule (Boysan, Atadan) (1885-1956) ve Naciye (1889-1901) adında altı çocukları oldu. Fatma dört, Ahmet dokuz, Ömer sekiz yaşlarında iken, o senelerde salgın olan kuşpalazı (difteri) hastalığından çocuk yaşlarında öldüler. En küçük kardeş Naciye, Mustafa Kemal'in Harp Okulu'nu bitirdiği sene, oniki yaşındayken verem hastalığına yakalanıp hayatını kaybetti. Makbule Hanım 1956 yılına kadar yaşadı.